قدمت گرکان
در جغرافیای مفصل ایران – جلد دوم (سیاسی)، تألیف مسعود کیهان، استاد دارالمعلمین عالی که در سال ۱۳۱۱ شمسی در مطبعه مجلس به چاپ رسیدهاست، صفحه ۳۸۸ آمدهاست: شهر گرکان بسیار قدیمی و در دوره ساسانیان محل معتبر و بزرگی بودهاست. ولی در این باره در کتاب دلیلی ذکر نشدهاست. (کتاب گرکان، ص ۱۱)
در فرهنگ دکتر معین – صفحه ۱۶۹۰ آمدهاست «گرکان قصبهای است جزو دهستان آشتیان، بخش، طرخوران، شهرستان اراک، واقع در ۱۵ کیلومتری جنوب خاوری طرخوران، کوهستانی و سرد سیر، دارای ۲۱۷۸ تن سکنه، محصول غله، انگور، قلعه خرابه به نام «حاجی عبدالله» و دیگری به نام «سر پل» از آثار باستانی آن میباشد».
از دیگر آثار تاریخی گرکان به بازمانده آتشکده قلعه خرابهاست که در بالای قله کوه «دیدگاه» قرار دارد نیز میتوان اشاره داشت. در فرهنگ جغرافیایی ایران، جلد دوم، استان یکم، از انتشارات سازمان جغرافیایی کشور در سال ۱۳۵۵، در صفحه ۲۵۳ آمدهاست: «آثار قلعه خرابه، معروف به آتشکده» روی قله کوه (کوه دیدگاه) مجاور قصبهاست.
دلایل بسیار دیگری در دست است که گرکان در دوره پیش از اسلام شهر بوده و وسعت و دامنهٔ شهری آن نیز بسیار وسیع بودهاست و همه آشتیان و روستاهای تفرش را که روی به رُستاق (معرب روستا و دهاست) ورّه (به فتح اول و تشدید و ضم دوم و سکون سوم) معروف بودهاست، شامل میشدهاست. در تاریخ قم (تاریخ قم، تألیف حسین بن محمد بن محمد بن حسن قمی در سال ۳۷۸ قمری نوشته شده و به وسیله حسن بن حسن بن عبدالملک قمی در سال ۸۰۵-۸۰۶ قمری به فارسی نوشته شدهاست و به وسیله سید جلال الدین طهرانی در سال ۱۳۱۳ خورشیدی تصحیح و تحشیه شدهاست.) همه جا نام گرکان به صورت معرب «جرکان» نوشته شدهاست. هر رُستاق عبارت است از چند طسوج بودهاست و گرکان را طسوجی از رُستاق «ورّه» نوشتهاست. طسوج به مجموعهای از چند روستا گفته میشدهاست و به دیگر سخن: هر چند روستا یک طسوج را تشکیل میدادهاست. لازم به ذکر است محله ای در شهرستان بردسیر در استان کرمان نیز با نام گرکان موجود می باشد .